Die Blaue Stunde

Die blaue Stunde - Yves Beaumont (BE), Paul Corvers (NL), Vincent Dams (NL), René Korten (NL) en Annette Paulsen (DE)

07/06 – 12/07 2015 Luycks Gallery, Tilburg

 

Paul Corvers

 


 'Die blaue Stunde’ is in ons oostelijk buurland een bekend fenomeen en ook in Frankrijk is ‘l’heure bleu’ een begrip. In de Lage Landen echter is dit moment tussen zonsondergang en absolute duisternis waarin de lucht intens blauw kleurt relatief onbekend. Toch hebben met name dichters en schrijvers, maar ook beeldend kunstenaars zich erdoor laten inspireren. Zo toonde het Belgische multitalent Jan Fabre enkele jaren geleden in het Kunsthistorisch Museum in Wenen een dertigtal werken uit zijn ‘blauwe periode, werken die hij met een blauwe BIC-pen maakte tussen 1986 en 1990.

Het is geen toeval dat uitgerekend de uit Duitsland afkomstige kunstenaar Annette Paulsen met het voorstel kwam ‘iets’ met het blauwe uur te doen. Dit idee zal resulteren in een expositie van een vijftal kunstenaars uit België, Duitsland en Nederland. Het zijn Yves Beaumont (BE), Paul Corvers (NL), Vincent Dams (NL), René Korten (NL) en Annette Paulsen (DE).

Het blauwe uur wordt veroorzaakt door twee samenvallende natuurkundige verschijnselen die te maken hebben met de steeds schuinere hoek waarmee het licht via de dampkring de aarde bereikt naarmate de dag vordert. Hierdoor wordt de tijdsduur die het licht in de ozonlaag moet afleggen verlengd. Doordat de ozonlaag de gele, oranje en rode kleuren uit het spectrum absorbeert, wordt het blauw, tot het moment dat de duisternis intreedt, steeds intenser. De tijdsspanne waar het om gaat varieert – afhankelijk van de breedtegraad – van 20 minuten in de tropen tot 5 uur in het hoge noorden, daar waar de ‘witte nachten’ kunnen worden waargenomen. In onze contreien houdt het blauwe uur ca. 50 minuten aan.

Hoewel het fenomeen zich zowel ’s morgens voor de dageraad als ’s avonds voordoet, wordt het begrip ‘blaue Stunde’ in artistiek opzicht vrijwel uitsluitend met het laatste tijdstip in verband gebracht. Bij tal van dichters, schrijvers maar ook beeldend kunstenaars roept het verglijden van wat licht en warm en zacht was een onmiskenbaar melancholische stemming op. Dit vertaalt zich in werken waarin de kleur blauw dan wel de zielenroerselen die het ‘blauwe uur’ oproept een hoofdrol spelen. Ook de deelnemende kunstenaars bij Luycks Gallery hebben zich door het fenomeen laten inspireren.

Zowel Beaumont als Corvers zijn landschapsschilders die voortdurend de grens aftasten tussen figuratie en abstractie, terwijl ook bij Paulsen altijd iets van de waarneembare werkelijkheid is terug te vinden. René Korten werkt met tegenpolen als cultuur en natuur, organisch en geometrisch, licht en donker, maar ook abstractie en figuratie, materie – verf – en de suggestie van een landschap of organisme. Multitalent Vincent Dams (1983) geeft in zijn werk blijk van zijn rijke verbeeldingskracht, veelzijdigheid en virtuositeit. De winnaar van de Charlotte van Pallandtprijs 2013 bedient zich met zekere regelmaat van fictieve figuren, bij voorkeur -falende- filosofen, schrijvers of kunstenaars, bij wijze van romanpersonages, met behulp van wie hij de overvloed aan ideeën die door zijn hoofd spookt een plaats kan geven. Dams won in zijn nog jonge loopbaan als kunstenaar reeds diverse prijzen waarvan de laatste bekroond werd met een expositie in Museum Beelden aan Zee.

In technisch opzicht biedt de expositie een gevarieerde aanblik: Beaumont en Corvers bedienen zich van olieverf en doek, Korten werkt met acryl op paneel. Paulsen maakt gebruik van mixed media, waarbij een combinatie van fotografie, zeefdruk en hoogdruk resulteert in vaak kleurrijke monotypes. Bij Dams is het idee maatgevend voor het medium dat hij kiest – vaak schilderijen of tekeningen, maar ook installaties en beelden. Alle vijf verbeelden op verrassende wijze dat wat ‘het blauwe licht’ aan stemmingen kan oproepen en weten hiermee ook de beschouwer in vervoering te brengen.